Verhaal

Voormalig verzet neemt de macht over

Nederland

Markeren

Deel

Route

Bij de komst van de bevrijders zouden de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) macht overnemen, terwijl de Canadese troepen verder zouden trekken. Onder Militair Gezag zou Nederland geregeerd worden, tot de oorlog helemaal voorbij was. In Zuidwolde zou dat geleid moeten worden door Jan Andrea, bewoner van Hoofdstraat 30. Hij was commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten in Zuidwolde, maar niet van het verzet. Het liep daardoor wat anders.

Voor de ordebewaking na de bevrijding werden afzonderlijke groepen in het leven geroepen, vallend onder de Orde Dienst (OD), bestaande uit oud-militairen. De OD-groepen wilden daadwerkelijk meevechten bij de bevrijding en dan een militair gezag vormen. Veel OD'ers waren ook bereid in afwachting van de bevrijding al mee te vechten in een knokploeg (KP). 

In en rond Hoogeveen en Zuidwolde bestonden de knokploegleden uitsluitend uit niet-OD’ers. De knokploegen hier werden geleid door Rieks Zomer en de vrienden Jan Naber en Albert Rozeman. Hemke van der Zwaag werd provinciaal leider van de KP in Drenthe. Iets waar Rieks Zomer grote moeite mee had. Hij ging daarom zijn eigen gang en deed samen met zijn mensen waarvoor ze waren opgericht: NSB’ers oppakken. De officiële Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten accepteerden dat Rieks in ‘zijn’ gebied met ‘zijn’ groepen de arrestaties uitvoerde. 

Toen die taak erop zat bleven de verschillende groepen nog enkele weken bij elkaar maar hieven zichzelf uiteindelijk op. Rieks Zomer trok zich terug als leider van zijn groep in deze regio. Jan Andrea werd vervolgens de officiële leider van de Binnenlandse Strijdkrachten in Zuidwolde. Zijn taak bestond voornamelijk uit het regelen van bewaking van belangrijke gebouwen. Per slot van rekening was men nog steeds onder militair gezag. Dat duurde tot 4 maart 1946.