Verhaal

‘El Feri’ is vrij

Nederland

Markeren

Deel

Route

Hoogeveen is bevrijd op 10 en 11 april 1945. Het grootste deel van het grondgebied is bevrijd door de Belgische SAS troepen, komend vanuit Coevorden. De Franse SAS deed eerder een poging bij het Spaarbankbos, maar werd verjaagd door de Duitsers. De Canadese Manitoba Dragoons namen het centrum van Hoogeveen voor hun rekening. Ze waren al actief op de 10e en maakten op de 11e de doorstoot. Die dag volgde ook de Belgische SAS.

De nacht van 10 op 11 april verliep in Hoogeveen rustig, nog rustiger dan de nacht ervoor. Er was geen Duitser meer te zien, maar ook geen bevrijders. Al dagen hadden de Hoogeveners uit de omgeving van het station de aftocht van de Duitse troepen zien voltrekken. Tot diep in de nacht vertrokken er treinen. Over de weg reed alles wat een beetje rijden en rollen kon, afgewisseld door de troepen die lopend vertrokken. In Hoogeveen werd op de ochtend van de 11e april met smart op de bevrijders gewacht. 

Woensdag 11 april verscheen er opnieuw een Canadese verkenningswagen bij de opgeblazen brug bij het begin van de Zuiderweg. Het was de voorbode van een hoofdmacht, zo werd gedacht. Maar de bevrijders  van Hoogeveen kwamen niet uit het zuiden. Ze kwamen uit het noorden en oosten. Op de ochtend van de 11e april stonden vijf pantserwagens van de Manitoba Dragoons enige tijd te wachten aan de Toldijk. Alsof ze twijfelden om verder te gaan stonden ze voor de spoorwegovergang bij de Pesserstraat. Rond 9.30 uur zetten ze zich in beweging. De groep rolde de Pesserstraat door en reed naar het kruispunt. De eerste pantserwagen reed direct door, de tweede stopte. “Daar zijn ze!” riepen de mensen in de buurt tegen elkaar. Vlaggen werden tevoorschijn gehaald om de voorgevel van de huizen te sieren. 

De jongens uit de buurt vroegen of ze mee mochten rijden. In een mum van tijd zat de pantserwagen vol kinderen, klein en groot. De pantserwagen had een zender aan boord. De kinderen hoorden de boodschap die werd uitgezonden: “Hello, hello, we are in ‘El Feri’. Civilians report the place is free”, en nog meer van dat. ‘El Feri’, of iets wat er voor de Nederlandse toehoorders op leek, was de codenaam voor Hoogeveen. 

Het was 9.40 uur toen de zegetocht door Hoogeveen begon, zo wist iemand te vertellen die op het klokje in de pantserwagen keek. Overal gingen de vlaggen uit en verscheen jong en oud met oranje. De wagens reden naar het Raadhuisplein en toen door naar de Hoofdstraat. Daar stopte de laatste. 

De kinderen moesten stil zijn, toen de Manitoba Dragoons radiocontact hadden, anders konden de Canadezen het niet horen. Dat het Canadezen waren stond voor de kinderen vast. Toen de radioboodschap verstaanbaar was, bleek dat de Canadezen bevel hadden gekregen om onmiddellijk naar het noorden te vertrekken. Aldus gebeurde. De kinderen werden afgezet en de pantserwagens verdwenen weer via de Pesserstraat in noordelijke richting. 

De Binnenlandse Strijdkrachten in de kern van Hoogeveen zetten het werk van de Manitoba Dragoons voort. Ze arresteerden als een van de eersten de NSB-burgemeester van Hoogeveen.