Begraafplaats

Airborne War Cemetery Oosterbeek

Nederland

Markeren

Deel

Route

Op Airborne Begraafplaats in Oosterbeek liggen 1.770 geallieerde soldaten begraven. De meesten van hen kwamen om het leven tijdens Operatie Market Garden.

Na de landing in Normandië in juni 1944 verliep de geallieerde opmars door Noord-Europa buitengewoon snel. Op 11 september 1944 trok het Tweede Leger net ten zuiden van Eindhoven Nederland binnen.

Hun volgende doel was om de Rijn over te steken voordat de Duitsers tijd hadden om zich te reorganiseren na hun recente tegenslagen, en om de rivieren en kanalen die op hun pad lagen bij Grave, Nijmegen en Arnhem over te steken. Bij 'Operatie Market Garden' waren de 82ste en 101ste Airborne Divisies van de Verenigde Staten, de 1ste Airborne Divisie van het Gemenebest en de Poolse Parachutistenbrigade betrokken.

Op 17 september 1944 begon de 1st Airborne Division met de landing ten westen van Arnhem, maar Duitse weerstand, slecht weer en problemen met voorraden en versterkingen leidden tot zware verliezen en hun doelen werden niet bereikt. Ze werden gedwongen een perimeter bij Oosterbeek te vormen die ze koppig hielden tot 25 september toen besloten werd de restanten van de divisie over de Nederrijn terug te trekken.

Op de begraafplaats in Oosterbeek liggen de graven van de meesten die tijdens de landing in september sneuvelden en van velen die tijdens latere gevechten in het gebied sneuvelden. Zowel de Poolse slachtoffers die aan de noordkant van de Rijn vielen en die bij Driel aan de zuidkant sneuvelde vonden hun laatste rustplaats op de Airborne War Cemetery in Oosterbeek.

Van Driel naar Oosterbeek
De in Driel gesneuvelde Polen werden – op een uitzondering na – in 1944 begraven bij de katholieke kerk in Driel. In augustus 1946 werden ook deze slachtoffers overgebracht naar Oosterbeek. Zij werden begraven aan de rand aan de achterkant van het kerkhof.

Driels sentiment
Bij de Drielenaren bracht het overbrengen van de slachtoffers van Driel naar Oosterbeek grote beroering teweeg. Zij vonden dat “hun Poolse doden in Drielse grond behoorden te rusten”. Hun oproep: “laat hen als een kostbaar toevertrouwd pand in ons midden. Voor ons is het een dierbare plicht deze graven te verzorgen”. Deze oproep vond geen gehoor. 

Toen de Polen in september 1946 een bezoek brachten aan hun gevallen kameraden op het Oosterbeekse ereveld, vonden ze er witte en rode geraniums, door de Drielenaren bij de graven geplant.

Poolse sentiment
Voor lange tijd voelden de Polen zich in de steek gelaten door hun Britse bondgenoten toen duidelijk werd dat Polen in de invloedssfeer van Stalin kwam. Dit sentiment wordt versterkt voor de Polen van Driel en betrokkenen doordat de Britse generaal Montgomery generaal Sosabowski als zondebok naar voren schoof voor het mislukken van operatie Market Garden. Tegen deze achtergrond is begrijpelijk dat (oudere) Polen met gemengde emoties kijken naar deze Poolse graven die – wat achteraf - links en rechts van de ingang liggen.

Er zijn nu 1.684 militairen uit het Gemenebest van de Tweede Wereldoorlog begraven op de begraafplaats. 243 van hen zijn niet geïdentificeerd en twee slachtoffers worden herdacht met speciale gedenktekens. Er zijn ook 79 Poolse, drie Nederlandse en vier niet-oorlogsgraven (waaronder drie voormalige werknemers van de Commissie) op de begraafplaats. 

Adres

Van Limburg Stirumweg 28, 6861 WL Oosterbeek, Pays-Bas