Held tegen wil en dank

Op 15 oktober 1944 rukte zijn bataljon, het 4de bataljon van de King’s Own Shropshire Light Infantry op naar de spoorlijn Nijmegen – Venlo. De aanval loopt halverwege de middag vast in een boomgaard vlakbij het einddoel. Duitse mitrailleurs ratelen onafgebroken en de Shropshires liggen vast in het open terrein. Dan komt sergeant George Eardley in actie. Hoewel het zelfmoord lijkt, staat Eardley toch op. Vurend met zijn stengun en handgranaten gooiend, slaagt hij erin tot drie keer toe, zonder enige dekking, een Duitse mitrailleurpost uit te schakelen. Vier van zijn kameraden raken gewond. Deze acties leveren hem het Victoria Cross op.

De hoogste onderscheiding

Het Victoria Cross is de hoogste Britse dapperheidsonderscheiding, ingesteld door koningin Victoria in 1856 en tijdens de Tweede Wereldoorlog slechts 61 keer uitgereikt aan militairen van de Britse landmacht, meestal postuum. Voor acties in Nederland zijn het er tien, waarvan één, die van Eardley, voor de strijd in Noord-Brabant. De onderscheiding wordt overigens niet meteen toegekend want eerst moeten alle superieuren – tot aan de Britse vorst toe – hun goed­keuring hechten aan het voorstel.

Op 2 januari 1945 krijgt de echtgenote een telegram dat haar echtgenoot de hoogste militaire onderscheiding heeft gekregen. Een paar dagen later arriveert Eardley zelf en wordt hij herenigd met zijn gezin. Hij wordt ingehaald als een held. Er zijn feestjes waarop zelfs filmsterren zich laten zien. Een maand later krijgt hij het Victoria Cross uit handen van koning George VI zelf die hem toevertrouwt dat hij blij is eindelijk weer eens deze onderscheiding aan een levende militair uit te kunnen reiken.

Posttraumatisch stress syndroom?

Dan lijkt er iets te gebeuren in het hoofd van Eardley. Hij slaat aan het fantaseren. Zo beweert hij dat hij de hoogste Duitse militair op Walcheren, generaal Daser, gevangen heeft genomen, wat helemaal niet waar is. Ook draagt hij de zogenaamde Italy Star, hoewel hij nooit in Italië heeft gediend. Het sterkste verhaal dat hij opdist, is dat hij generaal Rommel, de beroemde Woestijnvos, in Libië gevangen had genomen, maar dat deze wist te ontsnappen! En dat terwijl hij nooit in Afrika is geweest.

In 1950 verlaat hij het leger. Binnen enkele maanden scheidt hij van zijn vrouw en begint de vervreemding van zijn drie kinderen. Hij hertrouwt, verlaat Congleton en krijgt een baan bij Rolls Royce. Bij een verkeersongeluk in 1964 komt zijn tweede vrouw om het leven en moet er een deel van zijn linkerbeen worden afgezet. Als zijn zoons hem opzoeken in het ziekenhuis zegt hij, ‘Fijn dat jullie zijn geweest, maar laat me nu maar weer met rust.’ Na vijf maanden trouwt Eardley voor de derde keer. In de zomer 1991 verhuist hij terug naar Congleton, zonder zijn kinderen te informeren. Hij overlijdt een paar maanden later.

Een eenzaam afscheid

Op 11 september 1991 kregen de kinderen van George Eardley een telefoontje van hun tante. ‘Hebben jullie de rouwadvertenties in de krant al gezien?’ De kinderen antwoordden ontkennend. ‘Jullie vader is overleden.’ Ze hadden hun vader toen al meer dan twintig jaar niet gesproken.

Bij zijn uitvaart was de kerk bijna leeg, een schril contrast met de tumultueuze ontvangst in zijn geboortestad in 1944. Velen in de stad leken het verlaten van zijn gezin niet te zijn vergeten. Zijn twee zoons hebben op hun beurt hun vader wel vergeven. Na zijn dood zetten zij zich in voor zijn eerherstel en in 2004 werd in Congleton een levensgroot bronzen beeld van Eardley onthuld.

Dit verhaal was onderdeel van Brabant Remembers, een programma rond 75 jaar Vrijheid in Noord-Brabant.