Nederland
Markeren
Deel
Route
Maandag 1 januari 1945. Op deze nieuwjaarsdag zal de laatste massale luchtaanval van de Luftwaffe plaatsvinden.
In Operation Bodenplatte zullen geallieerde vliegvelden in Zuid-Nederland en België bestookt worden om zo weer de overhand in de lucht te verwerven. Op de grond worden rijen vliegtuigen gebombardeerd; in de lucht zijn de Duitse jachtvliegtuigen kwetsbaar. En wat hen in het vervolg van de oorlog het meeste opbreekt: er gaat bij de Luftwaffe een grote groep hooggekwalificeerde vliegers verloren.
“Dat we elkaar als piloten vlak voor elke vlucht ‘viel Glück’ toewensen is een vaste gewoonte geworden, en toch klonk het op deze dag meer als een bezwering of hoop tegen beter weten in. We hebben veel gevechten met de Engelsen uitgevochten, maar nu moeten we een vlucht bommenwerpers voorbij laten gaan. Bij de briefing vernamen we dat we - ondanks alle luchtverkeer – vanuit Nordhorn laag over Twente gaan vliegen naar vliegbasis Evere vlakbij Brussel. Daar zullen we bommen loslaten op de gestationeerde Handley Pages en aansluitend de verderop geparkeerde Douglas Dakota’s treffen.
In onze eerste aanvalsgolf hebben we de Britten goed wakker geschud: we wisten een hele rij bommenwerpers in vuur en vlam te zetten. Daarmee hebben we wel het wespennest verstoord: van alle kanten kwamen mensen aanrennen.
Toen we de tweede aanval inzetten, werd de lucht verlicht door strepen en sterren van het repeterend afweergeschut. Toch zetten we door en noteerden opnieuw voltreffers, maar daar kreeg ik maar weinig van mee. Ik moest zelf een treffer incasseren en zag verrekte weinig door olie op het glas van mijn cockpit.
Op de terugvlucht bleef ik vertrouwen houden in mijn Focke Wulf: die heeft al eerder bewezen op ruig terrein te kunnen landen met z’n brede onderstel en sterke rug. Mocht het op een noodlanding aankomen, dan is hij daarvoor gebouwd: deze dag zal ik wel overleven.”
Norbert Risky komt rond 10.00 uur neer in een akker bij Dalfsen. Zijn vliegtuig mag dan een van de 300 Duitse toestellen zijn die die dag verloren gaan - zelf brengt hij het er levend vanaf. Als hij gewond wordt aangetroffen, wordt hij op een ladder vervoerd naar de dichtstbijzijnde boerderij aan de Smalleweg: Risky zal de oorlog overleven.
tekst Hugo van den Ende
research Stefan Hendriks