Nederland
Markeren
Deel
Route
Zondag 14 januari 1945. De 26-jarige Anatole Côté, captain van een groep van acht typhoons van de Royal Canadian Airforce, is met een speciale opdracht opgestegen vanaf vliegbasis Eindhoven: de jagers moeten hun vizier richten op gronddoelen bij Ommen en Dalfsen.
De Duitse luchtmacht is sinds twee weken haar luchtoverwicht kwijtgeraakt. Dat overkwam de Luftwaffe bij haar eigen massale luchtaanval op geallieerde vliegbases in het zuiden van Nederland.
Op de eerste dag van het jaar is in Hessum (gem. Dalfsen) door een speciale SS-afdeling een nieuw ontwikkeld wapen op Antwerpen afgevuurd: een V2-raket. De afgelopen dagen zijn er twee tot drie raketten per dag in Antwerpen neergekomen; de Duitsers proberen daarmee de aanvoer van geallieerde goederen en manschappen te frustreren. Dit supersonische wapen is niet te stoppen voor de geallieerden en moet dus op een andere manier worden bestreden.
De kwetsbaarheid van Vergeltungswaffe 2 is logistiek van aard: de raket van 14 meter wordt in een ondergrondse fabriek bij een concentratiekamp dichtbij Nordhausen (Thüringen) gemaakt door duizenden dwangarbeiders; via het spoor komen ze op verschillende plekken in Nederland aan.
In West-Nederland vertrekken diverse raketten vanuit de Haagse bosjes naar Londen. Ook arriveren er transporten in het oosten van Nederland, op het station van Nijverdal. Vanuit de bossen bij het sanatorium van Hellendoorn weten V2’s de geallieerde haven van Antwerpen te treffen. Totdat de eenheid eind december verhuist naar Hessum, omdat de kans op ontdekking te groot wordt.
Sinds 1 januari wordt over de weg per raket 9 ton (!) brandstof aangevoerd. De V2 arriveert op een dieplader vanaf een andere kant. Op een verstopte plek in het bos bij Huize Archem zorgt de technische dienst van Werver-Batterij 500 er eerst voor dat de V2 zijn doel kan vinden. Ook brengen ze voorzichtig de kop van de raket aan – daar zit alle springstof in verwerkt.
Op 14 januari wordt de omgeving van Ommen verkend door acht Hawker Typhoons. Nadat ze een salvo hebben gegeven op de barakken van kamp Erika bij Ommen bestoken ze de brug tussen Archem en Hessum. Dan wordt Captain Côté als enige door Duits luchtafweergeschut getroffen. Terwijl de rest doorvliegt, maakt hij een geslaagde buiklanding op het besneeuwde veld naast de Langsweg.
Hij kan in de buurt schuilen in een hooiberg en het verzet uit Dalfsen helpt hem verder richting het zuiden. Net als andere piloten probeert hij de Rijn over te steken naar bevrijd gebied, maar dit mislukt. Kort daarop beleeft hij zijn bevrijding op 30 maart in Zelhem samen met de overlevenden van de Lancaster die eind september in Dalfsen gecrasht is.
tekst Hugo van den Ende
research Stefan Hendriks