Verhaal

De tragiek van de Poolse bevrijders

Nederland

Markeren

Deel

Route

De tragiek van de Poolse bevrijders was dat ze na de capitulatie van Duitsland niet terug konden of wilden naar hun vaderland. Een vrije Poolse staat, waarvoor de Poolse ballingen hadden gestreden sinds de Duitse invasie van 1939, bleek een illusie. Ook het leven van ritmeester Jan Salwa nam een andere wending.

Op 13 april 1945 reden dertien Poolse tanks onder commando van ritmeester Jan Salwa zonder slag of stoot Veendam binnen. Ze bleven er twee dagen, omdat sommige voertuigen te kampen hadden met benzinetekorten. Nadat brandstof was aangevoerd verlieten op 15 april de tanks van ritmeester Salwa Veendam. Canadezen volgden hen op. Ondanks zijn korte aanwezigheid is Jan Salwa nooit vergeten in Veendam. 

De Poolse bevrijders konden of wilden na de capitulatie van Duitsland niet terug naar hun vaderland. Hun vaderland lag inmiddels binnen de invloedssfeer van het communisme en de Sovjet-Unie had Oost-Polen geannexeerd.  

Ook het leven van Jan Salwa nam een andere wending. Zijn eenheid voerde tot 1947 bezettingstaken uit in Duitsland. In de plaats waar zijn eskadron gestationeerd was (Tinnen in Emsland) trouwde hij op 13 juni 1947 met Helena Kotorska. Toen zijn eskadron werd opgeheven keerde hij terug naar een kamp in Engeland, waar voormalige soldaten werden voorbereid op het burgerleven.  

Het echtpaar Salwa emigreerde in 1952 naar Australië. De oud-ritmeester ging aan de slag bij een fabrikant van typemachines. Op uitnodiging van het gemeentebestuur was hij in 1970 nog eenmaal in Veendam om de feestelijkheden rondom de viering van 25 jaar bevrijding bij te wonen. Bij die gelegenheid werd het plein bij de Sorghvliethal naar hem genoemd. Salwa onthulde zelf het straatnaambord. In 1985 werd hij benoemd tot Ereburger van Veendam

Adres

Jan Salwaplein, 9641 LN Veendam