Verhaal

De bevrijding van Winschoten

Nederland

Markeren

Deel

Route

De bevrijding van Winschoten liet even op zich wachten door hardnekkig verzet bij de brug ten zuiden van Winschoten. De Belgische en de Poolse militairen konden daar niet door. De inzet van vliegtuigen was nodig om het Duitse verzet te breken.

Op donderdagavond 12 april 1945 waren de bewoners van Winschoten getuige van de vlucht van een groot aantal landwachters. Die probeerden zich over de grens in veiligheid te stellen, maar werden in Duitsland al snel teruggewezen. Vrijdagochtend was er opnieuw opwinding in Winschoten toen granaten bij de pijlers van de bruggen werden aangebracht. 

  

De Duitse soldaten, die 's morgens in de vroegte licht geschut bij de Winschoter Hoogebrug hadden opgesteld, vormden hier een front dat de geallieerden twee dagen zou gaan tegenhouden. Bovendien hadden zij geschut opgesteld aan de Beertsterweg en mitrailleurnesten gemaakt bij Zuiderveen. Winschoten zou niet zonder meer in geallieerde handen zou gaan vallen. Een eerste artillerieduel was er op vrijdagmiddag. De granaten vlogen over Winschoten en er waren slachtoffers te betreuren.  

 

Op zaterdag 14 april duurde het oorlogsgeweld nog steeds voort. De Duitse soldaten hadden geschut in het land geplaatst tussen Winschoten en de Hoogebrug en er werden de hele dag bijna onafgebroken schoten gehoord. Ondertussen zag men dat in Oude Pekela de nationale driekleur was gehesen en vernam men dat er Poolse troepen opgerukt waren naar de brug van Zuiderveen en naar de ‘Hoogebrug’.  

 

Toch bleef de verwachte stormaanval van de Poolse 1e Pantserdivisie en de Belgische commando’s op Winschoten uit. De oprukkende geallieerden dachten dat Winschoten nog een sterke bezetting Duitse troepen had. Zaterdag namiddag verschenen er een ongeveer twaalf geallieerde vliegtuigen met Poolse bemanning. Met bommen en machinegeweervuur vielen ze de Duitse stellingen bij de Winschoter Hoogebrug aan. Niet alleen werd het Duitse geschut tot zwijgen gebracht, maar al spoedig sloegen de Duitse troepen in wanorde op de vlucht. Velen op gestolen rijwielen, anderen met paarden en wagens.  

  

In de avond van 14 april trokken de laatste Duitse soldaten uit Winschoten weg, nadat ze eerst nog de kapitale herenhuizen en het kantoorgebouw van het Shellgebouw aan de Nieuwe Haven in brand hadden gestoken. Die nacht konden de bewoners van Winschoten niet slapen door het geschreeuw van de vertrekkende Duitse soldaten en het gefluit van de Poolse granaten. 

  

Al vroeg verspreidde zich het gerucht, dat de Duitse troepen de benen hadden genomen. In de stromende regen trokken velen n de richting van Zuiderveen en de Hoogebrug om de Poolse bevrijders met gejuich binnen te halen.  

  

Al heel snel na de aftocht van de bezetter kwam de Ordedienst van Winschoten in actie. Onder leiding van de plaatselijke commandant van de binnenlandse strijdkrachten, zorgden de ondergrondsen voor handhaving van de orde en werden NSB-ers en andere landverraders opgehaald en opgesloten. In samenwerking met het inmiddels ook verschenen hogere ‘Militaire Gezag’ werden maatregelen genomen om het openbare leven in rustige banen te leiden, alle diensten te laten functioneren en de bevrijdingsvreugde te behoeden voor al te hevige uitbarstingen.  

Adres

Winschoter Hogebrug 1, 9697 XB Blijham