Slagveld

Een frontale botsing in de strijd tussen twee stalen kolossen

Nederland

Markeren

Deel

Route

Tijdens een vuurgevecht ramt een Pools rupsvoertuig een Duits rupsvoertuig. Even houden beide bemanningen de adem in. Wie zal als eerste reageren?

Vuurgevecht
Op 3 oktober 1944 naderen Poolse troepen van de 1e Poolse Pantserdivisie van generaal-majoor Stanisław Maczek Baarle-Nassau en Baarle-Hertog. In de voorhoede bevinden zich tanks die een duel uitvechten met een Duits rupsvoertuig, vermoedelijk een Marder I van Panzerjäger-Abteilung 1719. Het gevecht vindt plaats vlakbij de spoorlijn ten zuiden van Baarle Nassau. Het verhaal van deze dramatische ontmoeting wordt verteld door luitenant Marian Ojrzanowski, die de leiding heeft over een peloton dat is uitgerust met drie M10 Achilles Tank Destroyers (een soort tanks met koepels die open zijn van boven). De groep rukt op door dicht bebost terrein richting Eikelenbosch, in het kielzog van het 9e Infanteriebataljon. Geleidelijk aan krijgen de tanks te maken met steeds meer Duitse infanterie gewapend met antitankwapens en een Cromwell gaat verloren voordat de dreiging uitgeschakeld wordt. Het beboste terrein in combinatie met de felle Duitse tegenstand vertraagt de opmars. Nadat Pools geschut het vuur opent ter ondersteuning wordt het Duitse verzet geleidelijk minder. Het is intussen 16.45 uur geworden en de colonne naderde nu de hoofdweg naar Baarle-Nassau. Het drama gaat beginnen.

Een frontale botsing
Ojrzanowski geeft zijn M-10's opdracht even te stoppen om het terrein voor hem te verkennen. Net als hij weer terug wil keren, lopen de rillingen over zijn rug. Voor hem ziet hij een Duits rupsvoertuig voor een rood bakstenen huis (Blokhut 25 of 26). Het Duitse kanon is dodelijk, dus Ojrzanowski moet snel handelen. Terwijl hij terug rent naar zijn eigen M-10 schreeuwt hij een waarschuwing naar zijn bemanning. Hij springt in het voertuig en beveelt zijn chauffeur om links van het huis te gaan staan. Zijn radiotelegrafist moet intussen de Cromwells waarschuwen die hen volgen. Maar het is al te laat. De eerste Cromwell wordt twee keer in de koepel geraakt, de tweede vuurt rookgranaten af, trekt zich terug en brengt zich zo in veiligheid. Ondertussen is de M-10 van Ojrzanowski de hoek omgereden. De luitenant schreeuwt naar de chauffeur dat hij onmiddellijk moet stoppen. Het is tevergeefs, precies op dat moment werkt de microfoon niet! De M-10 ramt de Marder frontaal. De klap is ongelofelijk, en de twee bemanningen zijn even verdoofd. Maar dan begonnen ze op elkaar te vuren vanaf nul meter afstand. De Duitse schutter, waarschijnlijk nog -letterlijk- geschokt door de crash, mist ongelooflijk genoeg tot drie keer toe. Ojrzanowski schreeuwt razendsnel twee keer 'vuur' en het Duitse rupsvoertuig wordt geraakt en vliegt in brand.

Bevrijding
Terwijl dit drama zich afspeelt trekken drie Poolse infanteriebataljons Baarle-Nassau en Baarle-Hertog binnen. De bevrijding wordt om 19.45 uur doorgegeven, maar de strijd gaat ook in de nachtelijke uren door en pas de volgende dag is de bevrijding een feit. Het Duitse wrak is tot lang na de bevrijding blijven liggen, een bezienswaardigheid voor de lokale bevolking. De eenheid van Ojrzanowski is dan al lang weer verder getrokken West-Brabant in.