Slagveld

Crashlocatie Wellington bommenwerper

Nederland

Markeren

Deel

Route

In 1942 stortte hier een Vickers Wellington bommenwerper neer met een Poolse bemanning die deel uitmaakten van een groot aanval op de Duitse stad Bremen.

In de nacht van 2 op 3 juli 1942 viel de Royal Air Force met 325 bommenwerpers de Duitse havenstad Bremen aan. De aanval was geen succes en twaalf toestellen keerden niet naar Engeland terug. Een van de twaalf was een tweemotorige Vickers Wellington. 

Toestel en bemanning behoorden tot het Poolse 301 Squadron, dat bestond uit Polen die in 1939 na de Duitse bezetting hun vaderland waren ontvlucht. De Wellington met nummer Z1314 was om 23:12 uur opgestegen van de thuisbasis Hemswell en werd al op de heenvlucht naar het doel onderschept door de Duitse nachtjagerpiloot Hauptmann Helmut Lent die vanaf Leeuwarden opereerde.   

Door de aanval sneuvelde de staartschutter Sergeant Stanisław Kędzierski en raakte navigator Flying Officer Stanisław Ateński gewond in beide benen. Piloot Wing Commander Maksymilian Longin Brzozowski gaf vervolgens beval het toestel te verlaten. Dat deden Ateński, Pilot Officer Michal Benoit, Sergeant Stanyslaw Marek Kowalczyk en uiteindelijk Brzozowski. Ze landden veilig op de grond, maar de eerste drie werden direct krijgsgevangen gemaakt. 

Brzozowski landde vermoedelijk bij Schoonloo, waar hij in een bosgebied werd gevonden door een Nederlander, Tuinis Bos. Deze voorzag hem van civiele kleding en nam hem mee naar zijn huis. De piloot gaf aan naar Utrecht te willen, maar Bos kwam in contact met Durk Nijhof, die tot het verzet behoorde en aangaf de vlieger te willen helpen. Bos bracht Brzozowski vervolgens naar het huis van Nijhof in Assen. Na verraad door landwachter J. ten Brink werd hij op 5 juli in zijn schuilplaats gearresteerd. Hoewel er verdenkingen waren richting Nijhof en zijn huis werd doorzocht, namen de bezetters geen maatregelen tegen hem. Brzozowski verdween nu ook achter prikkeldraad in een krijgsgevangenkamp, Stalag Luft III in Zagan, Polen. Na de bevrijding keerde hij naar Engeland terug en emigreerde in 1948 naar Canada, waar hij in 2001 overleed.