Verhaal

Een massagraf op de heide

3 oktober 1944 / 3 oktober 1944

België

Deel

Op 3 oktober 1944 namen de geallieerde troepen Brasschaat in. Na de bevrijding werd een gruwelijke ontdekking gedaan aan het militaire vliegveld van Maria-ter-Heide: aan de rand lagen 85 anonieme graven.

Tijdens de bezetting hadden de Duitsers een tijdelijk gevangeniskamp opgericht langs het vliegveld. Gevangen Belgische soldaten wachtte er hun deportatie naar Duitsland af. Later sluitte de bezetter er mensen op die het Duitse gezag trotseerden. In 1943 en 1944 kregen 85 van hen de kogel, voornamelijk verzetsleden.

De bordjes aan de graven droegen enkel een nummer, geen naam. Hoe moest het nu verder? Eind april 1945 viel de beslissing. Het ministerie van Binnenlandse Zaken liet de onbekende graven opdelven. In zeven kisten lag een naamplaatje. Om de andere lichamen te identificeren deed het ministerie een beroep op vermoedelijke vrienden en familie. Een bijzonder pijnlijke opdracht. 73 lijken werden geïdentificeerd aan de hand van lichaamsbouw, haar en kledij. Vijf slachtoffers bleven onbekend. 
Na de identificatie kregen alle slachtoffers een nieuwe laatste rustplaats op de begraafplaats van Maria-ter-Heide – 61 van hen verhuizde uiteindelijk opnieuw naar hun eigen gemeente.

Op 1 november 1945 kreeg de herdenkingsereplaats waar de 85 gefusilleerden begraven lagen een gedenksteen. Ook vandaag nog herdenkt Brasschaat de slachtoffers. In 2011 werd aan de ecoparking nabij het vliegveld een nieuw monument opgericht.

Toeristische informatie

www.brasschaat.be, www.kempen.be

Fietsroutes

Toerisme Provincie Antwerpen heeft bevrijdingsroutes langs het fietsknooppuntennetwerk gemaakt. Fiets en wandel langs de plaatsen waar het allemaal gebeurde, bijvoorbeeld monumenten, militaire begraafplaatsen en crash-sites. Ga voor de bevrijdingsroutes naar fietsroutes.provincieantwerpen.be