De Sovjet kolonel-generaal Nikolai Berzarin was commandant van het 5e Shock leger tijdens de campagne om Berlijn die begon op 16 april 1945 op ca. 90 kilometer van Berlijn. Zijn leger was betrokken bij de doorbraak van het cruciale Oder bruggenhoofd Küstrin. Daarmee kwam de weg vrij naar Berlijn. In de allerlaatste dagen van de oorlog (1 en 2 mei) vochten Berzarins soldaten in het centrum van de stad om elke meter. De Kanselarij, Rijksdag en Brandenburger Tor werden fel verdedigd door de (vooral Franse) SS. Berzarin liet zijn hoofdkwartier inrichten in een voormalige Wehrmacht officiers-mess in het Karlhorst district. In de nacht van 8 op 9 mei 1945 tekende veldmaarschalk Keitel hier de algehele Duitse overgave. Maarschalk Zjoekov had Berzarin twee weken eerder benoemd tot eerste stadscommandant van Berlijn. Berzarin werkte aan een herstelplan voor de administratie, economie en infrastructuur van de zwaar gehavende stad. Tegelijkertijd probeerde hij het geweld jegens de burgerbevolking te stoppen. Sovjet troepen maakten zich schuldig aan verkrachting en buitensporig geweld. Nikolai Berzarin was nog energiek bezig met het reorganiseren van de gehavende Duitse metropool, toen hij op 16 juni door een motorongeluk om het leven kwam. Vlak bij het hoofdkwartier stuitte hij met zijn motor op een vrachtwagenkonvooi. Hij reed met zijn motor frontaal op een vrachtauto en stierf ter plekke.